:: A : B : C : D : E : F : G : H : I : J : K : W ::

Encyklopedia ciekawych

HASŁA

Implozja | Indukcyjność | Izobara | Izolatory Elektryczne | Izoterma | Izotop

Implozja

Implozja polega na wybuchu skierowanym do środka. Jest więc odwrotnością eksplozji. Implozja zachodzi w sytuacji działania z zewnątrz ciśnienia pchającego ciało do środka, w kierunku wolnej przestrzeni czy próżni. Bardzo duże obiekty, takie jak gwiazdy, mogą implodować ze względu na siłę grawitacji, przyciągającą wszystkie ciała ku sobie. W wyniku implozji gwiazdy zapadają się w sobie i powstają złożone z niesłychanie gęstej materii gwiazdy neutronowe lub czarne dziury.

Wszystkie siły działające w trakcie implozji są skierowane do środka. Niektóre typy używanych w wojsku materiałów wybuchowych wykorzystują zjawisko implozji. W wyniku małej eksplozji tworzy się próżnia, która wywołuje implozję o znacznie większej sile niszczącej niż inicjująca wybuch eksplozja.

wstecz

Indukcyjność

Indukcyjność, inaczej współczynnik indukcji, to wielkość charakteryzująca podatność obwodów elektrycznych na oddziaływanie indukcyjne. Indukcja własna polega na wzbudzaniu siły elektromotorycznej w obwodzie, który sam wytworzył zmienne pole magnetyczne. Indukcja wzajemna ma miejsce wtedy, gdy zmienne pole magnetyczne powstałe wokół obwodu o zmiennym natężeniu prądu indukuje prąd elektryczny w sąsiednim obwodzie. Hans Oersted jako pierwszy odkrył związek między elektrycznością a magnetyzmem wykazując, że prąd elektryczny może wytworzyć pole magnetyczne. Michael Faraday w Wielkiej Brytanii i Joseph Henry w Stanach Zjednoczonych poszli dalej w tym kierunku i stwierdzili, że pole magnetyczne może indukować prąd elektryczny. Kiedy zamknięty w obwód przewodnik poruszamy w polu magnetycznym lub wewnątrz nieruchomego zwoju przesuwamy magnes, w przewodniku indukowana jest siła elektromotoryczna wywołująca przepływ elektronów. Kiedy i obwód, i magnes są nieruchome, w przewodniku nie powstaje napięcie i prąd nie płynie. Zjawisko to stanowi podstawę działania prądnic wytwarzających energię elektryczną w elektrowniach. W elektrowni, w prądnicy zwanej generatorem, wirnik ze zwojami przewodnika szybko obraca się w polu magnetycznym, przez co w uzwojeniu indukowany jest prąd elektryczny. Tak wytworzoną elektryczność przesyła się następnie do naszych mieszkań. Kiedy wirnik przestaje się kręcić, spada również do zera indukowane w uzwojeniu wirnika napięcie. Miniaturką generatora z elektrowni jest dynamo w rowerze, dostarczające elektryczność do lampy rowerowej. Ono również działa na zasadzie zamiany energii mechanicznej wirującego dynama na energię elektryczną. Wirujące dynamo wytwarza zmienne względem obwodu elektrycznego pole magnetyczne, dzięki czemu w obwodzie indukowany jest prąd. W układzie SI jednostką indukcyjności jest henr (H).

Dzięki zjawisku indukcji zmiany w przepływie prądu w jednym obwodzie mogą wzbudzić prąd w obwodzie sąsiednim. Kiedy wyłącznik zamknie górny obwód - prąd zasilany baterią przepłynie przez cewkę. Pojawi się zmienne po/e magnetyczne, które obejmie swym zasięgiem cewkę w dolnym obwodzie. Amperomierz pokazuje krótkotrwały przepływ prądu.

Przesuwając magnes wewnątrz zwoju przewodnika indukuje się prąd elektryczny w przewodniku. Kierunek prądu zależy od kierunku ruchu magnesu. W prądnicach wykorzystuje się ruch obrotowy w polu magnetycznym wirnika z cewką.

wstecz

Izobara

Izo występując na początku słowa oznacza równy lub identyczny. Izobara to linia na mapie pogody łącząca punkty o równym ciśnieniu atmosferycznym. Izometryczne obiekty maja równa wymiary tub rozmiary. Równoramienne trójkąty mają dwa bo o równej długości. Izotoniczne płyny są płynami o równym ciśnieniu osmotycznym. Izotopami są atomy mające tę samą liczbę atomową, lecz inną liczbę neutronów.

Słowo "izobara" pochodzi z greckiego słowa isobares oznaczającego równą wagę. Izobara to linia na mapie pogody, łącząca punkty o równym ciśnieniu atmosferycznym. Izobary podobne są do konturów zwykłej mapy, gdzie łączone są punkty o tej samej wysokości. lm bardziej zacieśnione są izobary, tym większy gradient różnic ciśnienia występuje na danym odcinku. Powietrze przemieszcza się z rejonów wysokiego ciśnienia do rejonów niskiego ciśnienia. Im wyższy gradient ciśnienia, tym przepływ powietrza będzie szybszy, a wiatr silniejszy.

wstecz

Izolatory Elektryczne

Izolatorami elektrycznymi nazywamy materiały, które bardzo słabo przewodzą elektryczność. W przewodnikach elektrycznych, takich jak metale, występują swobodne, naładowane cząstki - elektrony, które przenoszą ładunek elektryczny. W izolatorach elektrony nie są swobodne i nie mogą przenosić ładunku elektrycznego. Izolatorami jest wiele materiałów, np. plastik, szkło, guma i materiały ceramiczne. Izolatory pełnią ważną funkcję, ponieważ dzięki nim można ograniczyć przepływ prądu elektrycznego i sprawić, by płynął tylko tam, gdzie chcemy. Na przykład, w zwykłym przewodzie elektrycznym izolacja pozwala oddzielić druty przewodzące prąd w przeciwnych kierunkach. W kondensatorze izolatory służą do oddzielenia naładowanych dodatnio i ujemnie płytek. Odizolowanie ładunków zmniejsza napięcie między płytkami i zwiększa pojemność kondensatora.

Sam możesz sprawdzić, które materiały są dobrymi izolatorami. Kawałkiem drutu połącz żaróweczkę i baterię. Jeśli do tak wykonanego obwodu będziesz włączał przedmioty wykonane różnych materiałów, łatwo stwierdzisz czy prąd płynie, czy nie. Gdy żaróweczka się nie zapali, wiesz, że to izolator.

	Przewody przesyłające prąd pod wysokim napięci muszą być dobrze izolowane. Na zdjęciu: przystosowana do znacznych obciążeń izolacja ceramiczna.			Guma jest najlepszym naturalnym izolatorem. Obecnie w instalacjach elektrycznych gumę zastępuje się jednak plastikiem. Wiele zastosowań znajdują izolatory ceramiczne, od świecy zapłonowej w samochodzie po linie wysokiego napięcia.
Wykonywanie hologramów stało się możliwe dzięki ja stosowaniu spójnego promieniowania lasera. Rozszczepienie światła lasera na dwie wiązki pozwala na płycie fotograficznej zapisać trójwymiarowy obraz.

wstecz