:: A : B : C : D : E : F : G : H : I : J : K : W ::

Encyklopedia ciekawych

HASŁA

Echo | Ekspansji teoria

Echo

Echem nazywamy dźwięk powstający po odbiciu się fal dźwiękowych od przeszkody. Gdy klaśniesz w dłonie i czekasz aż dobiegnie Cię echo, z punktu widzenia fizyki zachowujesz się tak samo, jakbyś zapalał latarkę i patrzył na jej odbite światło ukazujące otaczające Cię obiekty. Między klaśnięciem w dłonie a usłyszeniem echa istnieje jednak wyraźnie zauważalna przerwa. Opóźnienie to wynika z faktu, że falom dźwiękowym zabiera nieco czasu przebycie drogi w powietrzu tam i z powrotem. Nie ma takiego opóźnienia, kiedy zapalasz latarkę - od razu widzisz oświetlane obiekty, ponieważ fale świetlne rozchodzą się znacznie szybciej niż fale dźwiękowe. Czas, jaki upłynął między nadaniem sygnału dźwiękowego a jego powrotem w postaci echa, można zmierzyć i w ten sposób obliczyć odległość od przeszkody, od której odbiły się fale dźwiękowe. Zjawisko to zostało wykorzystane do pomiarów głębokości wód i lokalizacji skał podwodnych na statkach i w łodziach podwodnych. Służy do tego urządzenie zwane echosondą, W podobny sposób orientują się w terenie słabo widzące nietoperze, które rozwinęły zdolność echolokacji, czyli tworzenia obrazu otoczenia dzięki wysyłaniu fal dźwiękowych o bardzo wysokich częstotliwościach. Te ultradźwiękowe piski pozwalają nietoperzom "widzieć" nawet w ciemnościach.

wstecz

Ekspansji teoria

Teoria ekspansji mówi, że wszystkie galaktyki we wszechświecie oddalają się od siebie od chwili wielkiego wybuchu. Astronomowie potrafią zmierzyć prędkość ucieczki galaktyk dzięki zjawisku przesunięcia ku czerwieni w emitowanym przez e widmie. Obliczyli, że z każdym dodatkowym milionem lat świetlnych odległości prędkość ta zwiększa się o 15 km/s (jeden rok świetlny to około 9,5 miliarda kilometrów). Zależność przesunięcia ku czerwieni od odległości galaktyk odkrył amerykański astronom Edwin Hubbie (1889-1953), stąd też nosi ona nazwę prawa Hubble'a. Koncepcja "rozszerzającego się Wszechświata", któremu początek dał Wielki Wybuch około 15 miliardów lat temu stanowi podstawową teorię współczesnej kosmologii.

	Teoria ekspansji mówi, że galaktyki oddalają się stale od siebie, a Wszechświat się rozszerza.

wstecz