2006-11-17 Ostatnia modyfikacja.
Między wyspami znajdującymi się na rzece jest
odległość l=1200m. Prędkość prądu rzeki wynosi 1,8 km/h względem brzegu rzeki.
Prędkość statku względem wody jest
równa 10,8 km/h.
Obliczyć, o ile będzie dłuższy
czas płynięcia pod prąd rzeki niż czas płynięcia z
prądem rzeki.
Zakładamy, że:
- rzeka jest prosta a
woda płynie tak samo w każdym miejscu;
-
silnik łódki pracuje stale z taką samą mocą;
-
prędkość statku względem wody jest stała;
-
pomijamy czas rozpędzania i hamowania statku.
To zadanie ma wiele możliwych sposobów rozwiązania. My doprowadzimy, poprzez przekształcenia, do otrzymania jednego wzoru na różnicę czasów przeprawy przez rzekę.
Oznaczamy, że prędkość płynięcia "z prądem" rzeki wyraża się wzorem:
,
Oznaczamy, że prędkość płynięcia "pod prąd" rzeki wyraża się wzorem:
.
Po przekształceniu tych wzorów otrzymamy wzory na obliczenie czasu płynięcia między wyspami.
Bez względu na to, w którą stronę płyniemy, odległość między wyspami jest stała. Prędkości z jakimi będzie się poruszał statek będą różne w przypadku płynięcia "z prądem" i "pod prąd". Przecież statek znajduje się w ruchomym ośrodku. Prędkość wypadkowa statku będzie, w jednym przypadku, różnicą a w drugim sumą prędkości własnej statku i prędkości płynięcia rzeki. [tu można podać bardzo podobny przykład ruchomych schodów - można, idąc w odwrotną stronę niż kierunek ruchu schodów, znaleźć taką prędkość naszego schodzenia, że względem otoczenia będziemy znajdowali się w spoczynku]
Więc:
Podstawiając wartości tych prędkości do wzorów na czasy płynięcia otrzymujemy:
Jak widać, te wyrażenia pokazują jak obliczamy czasy płynięcia statkiem z uwzględnieniem prędkości rzeki. Szukamy różnicy tych czasów, więc:
Rozwijając to wyrażenie poprzez podstawienie odpowiednich wzorów mamy:
Przekształcając dalej:
sprowadzamy do wspólnego mianownika
Po wymnożeniu w mianowniku i zsumowaniu w liczniku otrzymujemy:
Tak wyraża się poszukiwana różnica podróży po rzece.
Obliczenia:
wielkość km2
ulegnie skróceniu
zamieniając to na minuty
oraz na sekundy
Statek płynący z nurtem rzeki przebędzie odległość między wyspami w czasie o 2,28 min szybciej niż w przypadku gdy będzie płynął przeciwnie do nurtu rzeki.