Barometr to przyrząd do pomiaru ciśnienia atmosferycznego. Pierwszy barometr, tzw. barometr rtęciowy, został wynaleziony w 1643 przez E. Torricellego w związku z jego badaniami nad ciśnieniem atmosferycznym (ściśle: Torricelli opracował projekt urządzenia, wykonał je jego współpracownik V. Viviani). Była to rurka szklana dł. ok. 1 m, zamknięta na jednym końcu i połączona ze zbiorniczkiem rtęci tak, że całość (rurka, zbiorniczek i powietrze) stanowiła naczynia połączone; rurka wypełniona była rtęcią. Przy pionowym ustawieniu barometru słupek rtęci w rurce opadał (nad nim wytwarzała się próżnia) do pewnego poziomu. Wysokość słupa rtęci w rurce nad poziomem rtęci w zbiorniczku odpowiadała równowadze ciśnienia słupa rtęci i ciśnienia otaczającego powietrza; wysokość ta jest więc miarą ciśnienia atmosferycznego.

Barometr rtęciowy został ulepszony w 1665 przez R. Hooke'a, który wprowadził podziałkę umożliwiającą bezpośrednie odczytywanie wysokości słupa rtęci w rurce nad poziomem cieczy w naczyniu. Zasadniczo w tej postaci barometr rtęciowy przetrwał do dziś i znajduje powszechne zastosowanie w meteorologii. Jest to przyrząd stosunkowo dokładny, jednakże niewygodny w użyciu (przede wszystkim ze względu na to, że stanowi naczynie z cieczą).

Wygodniejszy i dlatego znacznie bardziej rozpowszechniony jest inny typ barometru - metalowy, zwany też aneroidem, wynaleziony w 1844 przez L. Vidiego. Stanowi go szczelne naczynie metalowe z nieznacznie rozrzedzonym powietrzem i wskazówką umocowaną jednym końcem do jednej ze ścian naczynia (dla zwiększenia dokładności wskazań ściana ta jest lekko pofałdowana). Przy wahaniach ciśnienia atmosferycznego ściana ta wygina się (bardziej lub mniej, zależnie od wartości ciśnienia zewnętrznego) i przesuwa tym samym swobodny koniec wskazówki po skali. Połączenie tego końca wskazówki z urządzeniem samopiszącym dało początek barometrowi automatycznemu, zwanemu barografem, który znajduje dziś powszechne zastosowanie w rejestracji automatycznej danych meteorologicznych.

Wynalazek barometru miał podstawowe znaczenie dla rozwoju meteorologii. B. Pascal, powtarzając i kontynuując badania Torricellego, zauważył, że ciśnienie atmosferyczne zależy nie tylko od wysokości miejsca, w którym przyrząd się znajduje, ale także od stanu pogody. Wskazywało to pierwszą wtedy możliwość ilościowych pomiarów meteorologicznych, Przedtem obserwacje meteorologiczne miały charakter jedynie jakościowy, nawet opisowy, i nie były prowadzone w sposób systematyczny).

Wielkim entuzjastą i prekursorem systematycznych ilościowych obserwacji meteorologicznych stał się wówczas wielki książę toskański Ferdynand II. Dzięki jego staraniom w 1654 powstała we Florencji pierwsza stacja meteorologiczna prowadząca pomiary ciśnienia za pomocą barometru rtęciowego Torricellego-Vivianiego i pomiary temperatury powietrza za pomocą spirytusowego termometru szklanego konstrukcji samego Ferdynanda II. Z jego też inicjatywy została zorganizowana pierwsza na świecie tzw. sieć florentyńska, która rozpoczęła obserwacje meteorologiczne w 1655. Do sieci tej wchodziło też obserwatorium w Warszawie (pierwsze rejestry systematycznych pomiarów ciśnienia atmosferycznego i temperatury powietrza oraz ich związków z pogodą zaczęto tu prowadzić od maja 1655).