Ile waży Ziemia

Nowe pomiary uściśliły wartość stałej grawitacyjnej i masę naszej planety.
Stała grawitacyjna, oprócz stałej Plancka i prędkości światła, to jedna z najważniejszych wartości stałych w fizyce. Dzięki niej potrafimy precyzyjnie obliczać m.in. masy planet i parametry ich orbit. Dlatego od dawna naukowcy starają się zmierzyć ją możliwie jak najdokładniej.

Pierwszy zrobił to 200 lat temu Henry Cavendish, używając do tego celu mechanizmu zwanego wagą skręceń. Pomimo czasu, który upłynął od tamtej pory, do dziś nie wymyślono lepszego sposobu tego pomiaru. Waga skręceń wzbogaciła się o sterowanie komputerowe i lasery, ale istota jej działania pozostała taka sama.

W ostatnim dziesięcioleciu nowe pomiary stałej grawitacyjnej, oznaczanej literą G, wprowadziły spore zamieszanie. Okazało się, że wartości uzyskane za pomocą superdokładnych metod w rozmaitych laboratoriach, bardzo się różnią. Powszechnie przyjmowana wartość stałej G z 1987 roku stopniowo traciła swą wiarygodność. Jak podał amerykański Narodowy Instytut Standardów, w 1999 roku błąd pomiaru stałej grawitacyjnej był 12 razy większy niż w 1987 roku.
Na ratunek kolejny raz przyszła unowocześniona waga skręceń.

Jens Gundlach i Stephen Merkowitz z Uniwersytetu Waszyngtońskiego zmierzyli wartość G z niespotykaną dotąd precyzją, o czym poinformowali 1 maja 2000 roku na zjeździe American Physical Society.
Nowa wartość stałej grawitacyjnej wynosi 6.674215 (≈ 0.000092) x 10-11 m³ kg^-1 s^-2.
Pozwala to uściślić masę naszej planety, która ma teraz około 5.972 x 1021 ton, a więc o 8 kwadrylionów mniej, niż ostatnio podawały źródła.