2006-11-17 Ostatnia modyfikacja.
Oblicz potencjał i natężenie
pola elektrycznego na osi symetrii prostopadłej do powierzchni naładowanego
ładunkiem Q krążka o promieniu R.
Wykaż, że pole to staje się w skrajnym przypadku polem elektrycznym:
(a) płaszczyzny nieskończonej,
(b) ładunku punktowego.
Posługując się zasadą superpozycji pól znajdujemy wartości potencjału i natężenia pola elektrycznego dla punktów znajdujących się na osi z.
Potencjał dV od ładunku dQ, znajdującego się na pierścieniu o promieniu r i szerokości dr, w punkcie znajdującym się na osi z w odległości r' od promienia, równa się:
ale:
gdzie s - gęstość powierzchniowa ładunku, a
Stąd:
Wartość potencjału V od całego krążka równa się więc:
.
Całkując przez podstawienie otrzymujemy:
Podstawiając za s:
otrzymujemy:
(1) .
Ponieważ natężenie pola elektrycznego jest wielkością wektorową, dlatego też składową pola w kierunku osi z od ładunku znajdującego się na pierścieniu, można wyrazić wzorem:
Podstawiając za
oraz za
otrzymamy:
skąd:
lub kładąc
(2) .
Dla z >> R, czyli dla dużych odległości wyrażenie na potencjał (1) można zapisać w postaci:
Wyłączając |z| przed nawias i stosując przybliżenie
słuszne dla
otrzymamy:
Stosując analogiczne przybliżenie do wyrażenia (2) na składową Ez pola elektrycznego otrzymamy:
Dla drugiego skrajnego przypadku, czyli dla wartości z odpowiadającym punktom leżącym w pobliżu krążka, spełniona jest relacja z << R, lub równoważna
Wartość potencjału dla tych punktów możemy otrzymać przez zastosowanie następującego przybliżenia w wyrażeniu (1)
dla R >> z. Stąd:
Natomiast dla R >> z, w wyrażeniu na składową Ez pola, możemy zaniedbać drugi człon w nawiasie, co prowadzi do wyrażenia na natężenie pola elektrycznego od naładowanej nieskończonej powierzchni: