Zadanie konkursowe.
Według teorii Bohra atom wodoru składa się z dodatnio naładowanego jądra (protonu) i krążącego wokół niego elektronu. Elektron taki w stanie podstawowym ma energię równą -13,6 eV.
Oblicz, jaką częstotliwość ma fala emitowana przez inny atom przy przejściu elektronu z orbity czwartej na trzecią. Wiedząc, że fala świetlna to fala elektromagnetyczna rozchodząca
się z prędkością światła
,
a stała Placka wynosi
.
Tj=?
Aby obliczyć kwant energii światła należy skorzystać ze wzoru:
gdzie:
h - stała Plancka
-
częstotliwość fali,
Energia ta będzie równa różnicy energii jakie posiada elektron na poszczególnych orbitach
gdzie:
-
energia elektronu na dalszej powłoce (dalej od jądra atomowego)
-
energia elektronu na bliższej powłoce (bliżej jądra atomowego)
Schematyczny rysunek:
(1.1)
Energia elektronu to energia kinetyczna + energia potencjalna:
Ponieważ i
po wstawieniu k do licznika stąd:
Wartość q dotyczy elektronu a wiec ładunku elementarnego e. Związku z tym, że założenia dotyczą elektronu, który ma ładunek ujemny, wartość członu określającego energię potencjalną będzie zawierał znak minus.
(1.2)
z kolej po porównaniu F dośrodkowej krążącego elektronu z jego siłą elektrostatyczną:
po podzieleniu obu stron przez r
(1.3)
Wartości (1.3) do (1.2), otrzymujemy:
Po zmianie znaków:
Otrzymujemy:
Z pierwszego warunku Bohra:
,,Moment pędu elektronu musi być równy wielokrotności
stałej Plancka przez ".
Co można zapisać:
Po przekształceniu
Po porównaniu siły dośrodkowej działającej na elektron i siły elektrostatycznej
Po podstawieniu za v równania 1.5, otrzymujemy:
Po pomnożeniu na krzyż:
Łatwo zauważyć, że n to numer powłoki, jeżeli podstawilibyśmy liczbę 1, to uzyskalibyśmy wartość promienia atomu wodoru (ponieważ ma jedną orbitę- jeden krążący elektron wokół jądra).
Stąd wartość promienia atomu wodoru:
Podstawiając do wzoru (1.6) wartość:
jako uzyskujemy:
(1.7)
Podstawiając wzór (1.7) do wzoru (1.4)
Ponownie łatwo zauważyć, że podstawiając ża n=1 uzyskamy tym razem wartość energii dla pierwszej orbity, stan podstawowy atomu wodoru, wiec można wyrażenie:
zastąpić symbolem
jako energia stanu podstawowego:
(1.8)
Po żmudnych, ale niezbędnych obliczeniach dotarliśmy do upragnionej wartości na energię elektronu na różnych orbitach, jednak to nie koniec naszej przygody z przekształceniami wzorów....
Wracając do naszego wzoru (1.1):
za
i za
podstawiamy wyrażenie (1.8) odpowiednio zmieniając oznaczenia energii dla poszczególnych orbit:
po wyciągnięciu E1 przed nawias i uporządkowaniu wyrazów:
Po podzieleniu przez h:
(1.9)
Ponieważ
Po przekształceniu na :
(1.10)
Po podstawieniu wzoru (1.10) do wzoru (1.9)
po podzieleniu przez c:
Warto wiedzieć, że wartość to
stała Rydberga
Po zastąpieniu tego członu stałą Rydberga uzyskujemy upragniony wzór Balmera:
Stąd możemy obliczyć długość fali
Dane:
n = 4,
k = 3
Korzystając znowu ze wzoru (1.10)
Wyliczamy częstotliwość
Częstotliwość fali światła pochodzącej z emisji atomu przy przejściu elektronu
z orbity czwartej na trzecią wynosi
.
...